Ik denk het wel want zijn vader was ooit minister van onderwijs. Maar waar in godsnaam haalt hij zijn ideeën voor een Zwitserland aan de Noordzee? Voorzitters hebben allemaal een grote behoefte om op te vallen met ideeën rond de reorganisatie van ons land. Als deze partijvoorzitters bij een volgende staatshervorming (die zou samenvallen met de volgende verkiezingen) gaan stoeien met al deze ideeën, dan zal een nog groter Kafkaiaans monster gecreëerd worden. Want iedere voorzitter wil toch een stukje van zijn ideeën gerealiseerd zien, zogezegd om tegemoet te komen aan hun kiezers.
Coens verrast met een nieuwe visie op ons land, schrijft Het Laatste Nieuws. Dat wil zeggen: beleid van onderuit.Wat de gemeenten niet kunnen, wordt vervolgens door de gemeenschappen uitgevoerd. Die werken erg zelfstandig en beslissen autonoom over de belastingen. Het federale niveau buigt zich dan enkel nog over de kerntaken – en wat die zijn, wordt beslist door de gemeenschappen.
Als hij goed gelezen had, dan had hij ontdekt dat gemeenten niet gefusioneerd worden om macht te concentreren. Zwitserland heeft 2600 gemeenten, die zij voor lokale problemen de volle verantwoordelijkheid geven. Zij willen vooral decentralisatie van macht.
Het volgende niveau zijn 26 kantons en die hebben alle macht, ze hebben zelfs een eigen grondwet, volkslied en vlag. Dit niveau zou men kunnen vergelijken met de referentieregio’s in Vlaanderen, maar die zijn alleen maar bedoeld om wat scheefgelopen samenwerkingen te herschikken. Het is ook geen beslissingsniveau. In België hebben we dan nog de provincies, met zeer onduidelijke verantwoordelijkheden. Over het afschaffen van de provincies zegt de heer Coens helemaal niets.
Het volgende verkozen niveau bij ons is het Vlaams Gewest. Zoiets bestaat niet in Zwitserland, want het is zo divers dat zij kiezen om niet op taal samen te werken.
Het politieke systeem wordt sterk beïnvloed door directe participatie van de mensen. Naast de deelname aan verkiezingen zijn referenda en initiatieven de belangrijkste elementen van de gevestigde traditie van directe democratie in Zwitserland.
De democratie van het consensus-type is een belangrijk kenmerk van het Zwitserse politieke systeem. De instellingen zijn ontworpen om culturele diversiteit te vertegenwoordigen en om alle grote politieke partijen op te nemen in een grote coalitieregering. Dit leidt tot een niet-concentratie van macht in één hand, maar tot de verspreiding van macht tussen vele actoren.
Ik vind het Zwitserse systeem zeer geschikt voor ons land, maar bijna niet toe te passen want de politiek is al lang in een andere richting geëvolueerd. Er iets meer over lezen is misschien wel een goed idee. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een goede omschrijving van het Zwitserse systeem. Ik heb dit gevonden in “Das politische System der Schweiz” geschreven door Andrea Iff (Swisspeace) en Wolf Linder (Universiät Bern). Ik geef dit in afleveringen op mijn website.