Vorig jaar was de sociale zekerheid goed voor de helft van alle inkomsten van de overheid via belastingen: 116 miljard euro vloeide naar de financiering van uitkeringen, gezondheidszorg en de pensioenen; deze laatsten dreigen de komende decennia de eerste twee volledig te gaan overschaduwen.
“Een selectieve welvaartsstaat betekent dat een deel van de sociale verzekeringen voor een deel van de bevolking privé-verzekeringen worden. In pensioenen volgt een volwassen huwelijk van een wettelijk minimumpensioen met een aanvullend pensioenkapitaal op basis van arbeid. Dat zal robuuste pensioenen opleveren die werken stimuleren en die het evenwicht tussen generaties herstellen. Pensioensparen legt de verantwoordelijkheid niet bij de volgende generatie, maar bij de eigen generatie.”
Marc De Vos, Trends 21 november 2019
De ouder wordende bevolking gaat een bom geld kosten, geld dat de staat niet heeft. De oplossing die men daarvoor in petto heeft is simpel: mensen moeten langer aan het werk blijven én er moeten meer mensen aan het werk om de pensioenen van de rest te kunnen betalen.
Het pensioenstelsel in Nederland
Het Nederlandse pensioensysteem is vrij uniek. Dit komt door een combinatie van een overheidsuitkering en pensioen via de werkgever, door de verplichtstelling en door de solidariteit tussen verschillende generaties. Het resultaat is dat in Nederland de armoede onder ouderen laag is en het verschil in besteedbaar inkomen vóór en ná pensionering klein. Er zijn niet veel andere landen waar dit ook zo is.
Het huidig pensioenstelsel in België bestaat uit vier pijlers:
° De overheid die uit de zogenaamde “algemene middelen” via de sociale zekerheid betaalt.
° De sectorale kassen en bedrijfspensioenplannen. Dit is ook een enorm reservoir, waarvan meer dan 4 miljoen mensen in België kunnen profiteren. Het is een fiscaal “sympathiek” systeem, zowel voor werknemers als werkgevers.
° Het pensioensparen: enorm populair bij de bevolking die zo op een “veilige” manier belegt, en opnieuw fiscale kortingen krijgt.
° Een eigen huis, of eigen zaak: via de aankoop en (fiscaal vriendelijke) afbetaling van het eigen huis wordt een spaarpot opgebouwd.
Het zal politiek een hele klus worden om uit dit kluwen van systemen te geraken en het te vervangen door een éénduidig en eenvoudig systeem.
Simplify
Van Vier naar twee pijlers voor het pensioen;
Basispensioen voor iedereen gelijk (alle statuten) 1238 € betaald uit de algemene middelen..
Aanvullend pensioen gespaard met gewerkte jaren: hoe meer jaren men werkt hoe hoger het bedrag dat men later maandelijks als aanvullend pensioen ontvangt. Het is de werkgever die de bijdragen hiervoor betaalt met een wettelijk minimum bedrag (bv 10 € per dag). De werkgever kan beslissen of hij enkel het minimum wil betalen of meer. Voor de werkgever zijn dit gewoon personeelskosten.
Iemand met een halve loopbaan zou dus nog altijd 1238 € ontvangen en een klein bedrag uit het aanvullend pensioen aangezien hij minder heeft gewerkt en dus gespaard. Iedereen beslist hoeveel hij wil werken, maar weet ook dat er niet pensioen zal komen als hij of zij niet werkt.
Het is duidelijk dat het onmogelijk is om dit meteen voor iedereen te laten ingaan. Het is misschien een idee om dit te starten voor iedereen die geboren is na 1980. De anderen vallen onder het huidig pensioenstelsel dat dus geleidelijk afgebouwd wordt.