Waar haalt de staat zijn geld?

“Van je geld af geraken, gaat het snelst met gokken, het beste met computers, het leukste met vrouwen en het zekerste met de belastingen.”

De belastingdruk in België is hoog, en zal ook hoog blijven. We hebben nu eenmaal gekozen voor een uitgebreid overheidsapparaat en een uitgebreide sociale zekerheid. Maar dat betekent niet dat er in het belastingstelsel geen verbeteringen mogelijk zijn. Belastingen zijn altijd negatief voor de activiteit die belast wordt. In België is er voor geopteerd om vooral arbeid heel zwaar te belasten. Gezien arbeid uiteindelijk de kern is van onze welvaart is dat op z’n zachtst gezegd een onverstandige keuze.

Er vallen grofweg vier bronnen van belastingen te onderscheiden: arbeid, vermogen, consumptie en vervuiling. Aangezien de lasten op arbeid in het geval van België tegen het absolute plafond zitten, situeert eventuele beleidsmarge zich vooral in de drie laatste categorieën.

Eén van de mogelijkheden om ongelijkheid aan te pakken is een belastinghervorming: meer belasting voor de hogere inkomens en minder belasting voor de lagere inkomens

Voor de belastingdruk op consumptie zit België op een gemiddeld niveau, voor die op milieuvervuiling zelfs bij de laagste van Europa. Die twee laatste zijn dan ook voor de hand liggende kandidaten om de verlaging van de belasting op arbeid te compenseren. Simulaties van het Federaal Planbureau en de Europese Commissie bevestigen dat een duidelijke verlaging van de belasting op arbeid, budgettair gecompenseerd door een verhoging van de belastingen op consumptie en milieuvervuiling onze economie extra jobs en groei zou opleveren.

De personenbelasting is aan een facelift toe. Hoe is het allemaal zo ver kunnen komen? Omdat de belastingen zo hoog waren hebben de bedrijven steeds maar nieuwe manieren gezocht om een verhoging aan hun personeel te kunnen geven. Heel wat specifieke regelingen zoals de woonbonus, de vrijstelling op spaarboekjes, bedrijfswagens, maaltijdcheques, verlaagde BTW-tarieven … zijn ooit met goeie bedoelingen bedacht, maar missen eigenlijk hun oorspronkelijke doelstelling.

Belastingen moeten eerlijk zijn, zo niet gaan mensen op zoek naar manieren om belastingen te ontwijken. En dat is waar voor zowel de rijken als de minder rijken. Wie probeert na zijn uren niet nog wat bij te verdienen in het “zwart”. Dat vindt iedereen normaal, dat is de norm in ons land. Voor de armen maakt het niet uit, zij hebben tenslotte niks om belastingen voor te betalen. Hoe kan je belastingen eerlijker maken? Waarschijnlijk door ze te verlagen.

Meer ethiek aan beide zijden, een sterke vereenvoudiging en het sluiten van de achterpoortjes is wat er nodig is voor een rechtvaardige belasting op inkomen. Mensen moeten beloond worden voor hun inspanningen en basisbehoeften zoals water, elektriciteit en telecom moeten onttrokken worden uit firma’s die woekerwinsten maken. Het zich kunnen verschaffen van basisbehoeften is de basis van een beschaving.