Geen enkel bestuursniveau (behalve wijkcomité’s) staat dichter bij de burger als de gemeente. Fusies van gemeenten zijn enkel zinvol voor gemeenten kleiner dan 10000 inwoners. Fusies verminderen het contact met de burger en verhogen de bureaucratie en dus de kosten, ze bevorderen niet de efficiëntie wel de machtsconcentratie.
Geef het lokale niveau een nieuw élan
Het niveau dat het dichtst bij de burger aansluit is de gemeente. Het risico om weggestemd te worden is groot omdat het contact zo nauw is. Zij komen hun kiezers tegen bij de bakker of de beenhouwer, in de kroeg of bij het voetbal. Hoog tijd om hen de aandacht en het respect te geven dat ze verdienen.
Alles wat niet in de gemeenteraad kan beslist worden omdat het gemeente-overschrijdend is of boven de technische of financiële mogelijkheden van een gemeente is, moet op het volgende niveau opgelost worden. Er moet een duidelijke richtlijn komen over wat op welk niveau beslist wordt. Maar wat op lokaal niveau beslist is, kan niet ’overruled’ worden door het hogere niveau.
Enkele voorstellen met toenemende mate van democratie en waarschijnlijk toenemende afkeer van de partijen
- Het is jammer dat de opkomstplicht in Vlaanderen is afgeschaft. Dit is eigenlijk toegeven dat niet iedereen interesse moet hebben in het bestuur van de gemeente waar ze wonen. Iedere inwoner is belangrijk en moet betrokken worden.
- Herstel de gemeenten tot voor de fusie-ziekte. De burger heeft recht op een bestuur dat dicht bij hem staat en waarvan hij dikwijls wel mensen kent.
- Maak van referenda en beleidsevaluaties door de burger een standaard proces. Betrek de burger zoveel mogelijk bij het lokaal beleid.
- Geef de burger inspraak in het beleid door het oprichten van wijkcomité’s die samengesteld zijn uit vrijwilligers uit die wijk. Wie weet er beter wat er fout in de wijk gaat dan de eigen bewoners?
- De burgemeester en de schepenen zijn diegenen met het meeste voorkeurstemmen. Door dit systeem moeten er niet langer onderhandelingen gevoerd worden over wie deelneemt aan het bestuur. Dit kan het begin zijn van een consensus-benadering. Het aantal schepenmandaten wordt voor de verkiezingen beslist door het vorige bestuur.
- Om de consensus-benadering nog meer te benadrukken zou men kunnen werken met een gulden meerderheid (61,8 %) in plaats van een gewone meerderheid. Consensus is moeilijker maar beslissingen zullen tenminste gedragen worden door een brede basis.
- Laat enkel lokale partijen toe tot de lijsten en voorzie een lijst onafhankelijken voor wie zich in geen enkele lijst kan vinden. De nationale partijen worden dus direct uitgesloten omdat lokale en nationale politiek totaal verschillende dingen zijn.
- Een burgemeester die zijn termijn eindigt met meer schulden dan bij de start mag zich niet meer verkiesbaar stellen
Verder lezen: