Het is de tijd van de wensen. Wie wil er geen vrede op aarde? Wie wil niet dat het goed gaat met de mensen? Wie wil niet dat alle mensen gezond en gelukkig zijn? Iedereen wil dit, maar we weten niet meer hoe we dit samen kunnen bereiken. Het voelt voor de doorsnee burger dat hij geen invloed meer kan uitoefenen opzij leven.
Mijn wensen naar politici van alle partijen
De politiek heeft een belangrijke stem. Allemaal samen beslissingen nemen over hoe het verder moet is onmogelijk. Daarom kiezen we vertegenwoordigers die in onze plaats beslissingen nemen. Meer en meer mensen vinden dat ze niet meer vertegenwoordigd worden, dat verkiezingen niets oplossen, dat er toch geen rekening gehouden wordt met de wensen van de mensen. Het kan zo niet meer verder. De politiek moet teruggebracht worden naar de mensen.
Mijn wens aan de politiek is: Zet alle dagelijkse beslommeringen opzij en denk na over hoe het verder moet met onze Westerse democratieën, die erg onder druk staan van buiten uit maar ook van binnen uit. Denk daar eens over na. De vraag hierbij is:
– Hoe kunnen we terug het respect van de burger voor de politiek veroveren?
– Hoe kunnen we hen meer vertegenwoordigen en minder de eigen partij?
– Hoe kunnen we minder verdelend zijn en meer samenbrengend regeren en aan eerlijke politiek doen op alle niveaus?
– Hoe kunnen we de democratie redden en niet overleveren aan autocraten?
Wat zijn de echte pijnpunten in ons systeem?
“Het parlement is nog altijd een plek waar je zo snel mogelijk weg wil. Hoog tijd dus dat we onze parlementen weer meer naar waarde gaan schatten. Niet alleen om ze de kans te geven om voluit de rol te spelen die de grondwet ze toebedeelt, maar zeker ook om de kwaliteit van de fracties op te vijzelen.”
Ann Peuteman in Knack – 20/12/2022
50+1
Met zijn allen hebben we aanvaard dat de meerderheid (50 + 1) bepaald wat er gebeurt. Zie maar wat er gebeurt bij een referendum zoals over de Brexit? Ongeveer de helft van de bevolking blijft ontevreden achter. Dit kan toch niet de bedoeling zijn van goed bestuur.
Er zijn duidelijk problemen met het functioneren van de democratie, daarom haken ook zoveel parlementsleden af.
- Enkele voorbeelden;
- “Het politieke systeem zit vast. Daarbinnen tegen onbeweeglijke muren blijven beuken, is voor mij niet meer gezond”, schrijft Valerie Van Peel verwijzend naar haar wetsvoorstel om slachtoffers van asbest meer rechten te geven en dat werd weggestemd door de meerderheidspartijen omdat het van de oppositie kwam.
- hoeveel partijen zouden zich akkoord verklaard hebben met een voorstel in het parlement om kernenergie te stoppen, als het niet in het regeerakkoord stond?
- Dit gebeurt alleen in een systeem van coalitievorming waarbij iedere partij een aantal eisen stelt om samen te realiseren zonder rekening te houden met de bevolking, maar enkel tot meerdere eer en glorie van de partij en de eigen kiezers.
Wat is het doel van coalitievorming ?
Zoveel macht hebben, dat men zonder verdere parlementaire controle wetten kan uitvaardigen. Dat wil dus zeggen dat door coalities te vormen de uitvoerende en de bestuurlijke macht in dezelfde handen zijn. Coalities zoals ze bij ons werken zijn een aanfluiting van de democratie. Zij horen thuis in een particratie met alle macht aan de partijvoorzitters.
Tijdens coalitiegesprekken wordt er vastgelegd wat er zal gebeuren de volgende vijf jaar. Reeds hierbij gaat het niet langer over de burger, maar over het verwerven van een machtspositie en het behalen van enkele speerpunten voor de partij. Daarna is er geen oppositie meer mogelijk, aangezien de meerderheid beslist. Alleen als er een paar partijgenoten afwezig zijn kan er een probleem ontstaan.
Van een compromismodel naar een consensusmodel
We moeten werken met consensus niet langer met compromis. Via het consensus-principe bereikt men het maximaal haalbare waar iedereen zich nog in kan vinden. (dat is dus niet een gewone meerderheid tegen minderheid, niet meerderheid tegen oppositie). Alleen een grootschalige brainstorming met ALLE partijen en VEEL burgergroepen en ngo’s, kan naar nieuwe oplossingen leiden, weg van de reeds gebaande wegen en uit de hand gelopen beslissingen. Begin met een blanco papier. Geef iedereen de mogelijkheid om zijn visie te geven.
Door de coalitievorming wordt het parlementaire werk nutteloos. Het parlement dient dan enkel als stemmachine, als slecht theater voor de achterban van alle partijen. Is een meerderheid nodig om te besturen? De regering zou de uitvoerende macht moeten zijn, niet de wetgevende macht. Laat de regering het land besturen met wetten die het parlement maakt. Een land is geen bedrijf, waar het bestuur beslist, maar een democratie waar de vertegenwoordigers van het volk beslissen. En waar de regering het uitvoerende werk doet.
Misschien is een goed idee om eens te kijken naar hoe de Zwitsers dit aanpakken.
Het hele politieke proces is gericht op het bereiken van een politiek compromis. In plaats van een meerderheid die haar oplossing aan een minderheid oplegt, vinden we wederzijdse aanpassing: geen enkele winnaar pakt alles, iedereen wint iets.
Het belang van wisselende coalities
Wisselende coalities die van kwestie tot kwestie verschillen, zijn belangrijk voor de cultuur van onderhandelen en consensus bereiken. Politieke actoren, die vandaag tegengesteld zijn over een bepaald onderwerp, kunnen zich morgen als coalitiepartners bevinden voor een ander onderwerp.
Het samenstellen van een regering
Het samenstellen van een regering is blijkbaar een onmogelijke opdracht voor de partijvoorzitters. Misschien moeten we het parlement de kans geven om een regering te vormen. Waarom moet een regering een meerderheid hebben in het parlement? Omdat het daardoor het parlement kan uitschakelen of beter gezegd ombouwen tot een stemmachine meerderheid tegen minderheid. Heeft de meerderheid dan altijd de juiste ideeën en de minderheid de slechte? Misschien moeten we het parlement de kans geven om een regering te vormen en niet langer de partijvoorzitters die niet kijken naar het algemeen belang maar enkel naar hun marktaandeel bij verkiezingen. Of nog beter, laat de kiezer de regering samenstellen. Hoe?
Meer voorstellen om onze democratie te redden:
Red de democratie: Het niveau boven de gemeente 17/1/2023
Red de democratie: Het Vlaams niveau 24/1/2023
Red de democratie: Federaal Parlement & Senaat 31/1/2023