“We hebben net genoeg religie om elkaar te haten, maar niet genoeg om elkaar lief te hebben.”
Jonathan Swift, Engels schrijver 1667-1745.
In Frankrijk werd in 1789 radicaal gekozen voor een scheiding van kerk en staat; al was het maar om net de vrijheid van religie te vrijwaren.
Religie is een persoonlijke keuze of zou het toch moeten zijn. Religie behoort tot de privé-sfeer van de mens. Iedereen moet vrij zijn om te geloven maar iedereen moet ook vrij zijn om niet te geloven. Dit wil meteen ook zeggen dat de staat zich hier niet mee moet bemoeien of om te bepalen welke godsdienst of religie erkend wordt en welke op de lijst van sektes terechtkomt. De sektelijst is de lijst van religies waarvoor ze niet willen betalen.
” Religie wordt door simpele mensen beschouwd als waar, door wijzen als vals en door heersers als nuttig.”
Seneca, Romeins schrijver en stoïcijns filosoof
Wat verwachten we van religie of spirituele groepen? Iedereen moet op zijn manier zingeving kunnen zoeken, ook als dat is in zogezegde sektes. Waarom zouden alleen bepaalde erkende godsdiensten, zoals bepaald door politici, enkel goed zijn voor de mens. Waarschijnlijk omdat de staat niet voor alles wil betalen en dit oorspronkelijk enkel beschikbaar was voor de katholieke godsdienst. Wel is er controle nodig voor alle godsdiensten of religies zoals recentelijk bewezen in ‘Godvergeten’ van de VRT.
Om controle op religies of godsdiensten te houden, zou het een goed idee zijn om een “Controleorgaan voor alle Godsdiensten of Religies” te creëren met als leden vertegenwoordigers van de verschillende godsdiensten, religies of spirituele groepen. Er moet één klachtenlijn (telefonisch, schriftelijk, e-mail of rechtstreeks op de website) zijn waarop iedereen met klachten over religie of zijn bedienaars terecht kan. Klachten over religies of godsdiensten zouden in eerste instantie moeten behandeld worden door dit controleorgaan, die beslist of de klacht moet doorgegeven worden aan het gerecht. Er moet dus een directe samenwerking zijn tussen dit orgaan en het gerecht.
We willen dan ook pleiten voor afschaffen van de sektelijst, maar ook dat lonen van bedienaars van erediensten niet langer door de staat moeten betaald worden maar door de leden van die religie of godsdienst.
Geloof het of niet
Als we zien hoeveel oorlog er ontstaan is door religies, kunnen we ons de vraag stellen of we religie echt nodig hebben.
Meer lezen:
Religie en het openbaar leven
De subsidiëring van de Katholieke kerk in België is ingebed in de grondwet. De katholieke kerk heeft als enige religie in België het voorrecht om zijn subsidies te mogen ontvangen op basis van het aantal inwoners van een parochie, ongeacht welke religie deze inwoners aanhangen. Puur op het inwoneraantal dus! Andere erkende godsdiensten in dit land ontvangen hun subsidies op basis van hun geregistreerde ledental.
Kerkfinanciering hoort niet in de grondwet, haal ze er dus uit. Het afschaffen van het betalen van bedieners van enkele godsdienst moet worden afgeschaft, wat wil zeggen dat artikel 181 uit de grondwet moet verwijderd worden.
Wat betreft uiterlijke kenmerken voor loket- en verkoopfuncties moet gekozen worden voor totale neutraliteit. De dienst of het bedrijf moeten hierover in alle vrijheid zelf een beslissing kunnen nemen.
Om de scheiding tussen kerk en staat volledig te maken, zou het goed zijn om de kerkelijke verlofdagen die er nu zijn te vervangen door gewone verlofdagen, d.w.z. tweede paasdag, pinkstermaandag, 15 augustus, Ons-Heer-Hemelvaart, 1 november. Wel moet het mogelijk zijn voor mensen die dit wensen, toch een verlofdag op deze dagen op te nemen (voorkeursbehandeling). Ook het Te Deum op de nationale feestdag wordt beter vervangen door een andere activiteit. Kerstmis kan behouden blijven want dit is ondertussen een gewoonte geworden die niets meer met de kerk te maken heeft.
Ook kunnen we ons afvragen of de VRT nog verder kerkdiensten moeten uitzenden.
“Ik denk dat we ons beter de vraag stellen, gelet op de secularisering, gelet op de toegenomen diversiteit in onze samenleving, wat de beste manier is om met levensbeschouwing en zingeving om te gaan op een publieke omroep. Je kunt je de vraag stellen of het wel eerlijk en fair is.”
Loobuyck, moraalfilosoof
Uit het meest recente Jaarrapport van de Katholieke Kerk in België blijkt dat in 2022 naar schatting 1,1 miljoen Belgen of 8,9 procent van de bevolking minstens een keer per maand naar de kerk gaat.
Religie en onderwijs
Wat het onderwijs betreft is het duidelijk dat iedere religie een eigen onderwijsnet kan oprichten met die bedenking dat de lesgevers voor de uren godsdienst of religie niet door de staat moeten betaald worden. En uiteraard moet hier een controle van de kwaliteit van het onderwijs gebeuren, maar dat heeft met onderwijs te maken, niet met religie of godsdienst. De uren godsdienst moeten buiten het normale uurrooster vallen (dit moet een bewuste privé keuze zijn) en niet betaald door de samenleving.
‘In plaats van enkele uren godsdienstles te geven bijvoorbeeld, zouden we onze kinderen in de klas beter kunnen leren omgaan met macht. Hen leren dat macht op alle echelons een belangrijke rol speelt. Wat doe je als je macht krijgt en wat doe je als je met macht te maken krijgt? Onwetendheid rond macht maakt zoveel kapot.’
Christine Mussche, Advocate gespecialiseerd in zedendelicten
Wij moeten onze jeugd maximaal voorbereiden om als actieve burgers deel te nemen aan de samenleving van vandaag én morgen en die ook actief mee vorm te geven. Hierbij moeten onderwerpen als macht, maatschappij, burgerrechten, enz. besproken worden in de lessen, die godsdienst vervangen.