Ze doen tenslotte hetzelfde werk: politici blussen ook continu brandjes maar vergeten wel aan brandpreventie te doen. Liefst 89 procent heeft vertrouwen in de brandweer. Politici hebben het echt verkorven. Slechts een op de zes in Europa heeft nog vertrouwen in politici (17 pct). Met 20 pct scoort België relatief hoog, al is dat in Wallonië (14 pct) significant lager dan in Vlaanderen (24 pct).
Diegenen die nog in de democratie geloven, maken zich terecht zorgen over onze democratie, waarin de burger niet langer beslist maar wel de partijen (partijbonzen). Politici zijn vergeten dat ze de mensen vertegenwoordigen. ‘Politicus’ moet geen vies woord zijn, maar is het wel geworden.
Politiek is geen bedrijf en in ons land is dat een bedrijf met heel veel directeurs met elk heel veel kabinetsmedewerkers. En al deze directeurs hebben een andere visie. Ze zoeken daarbij niet naar een consensus in het voordeel van een groot deel van de bevolking, maar naar het behalen van een trofee voor hun partij. Bij het formeren van een nieuwe regering wordt er gezocht naar voldoende trofeeën en directeurs voor elke partij die deelneemt aan de regering. Dat dit nooit een consistent verhaal kan worden ontdekken we alle dagen (en niet alleen met deze regering maar ook met al de voorgaanden in de voorbije 25 jaar).
- De mensen voelen zich verwaarloosd, klein en onbelangrijk. En van hun vertegenwoordigers in de politiek verwachten of krijgen ze geen hulp.
- De mensen ergeren zich heel veel aan het grote aantal ministers en staatssecretarissen, die na elke beslissing naar de tv-studios rennen hoe anders zij het zien. Ze kibbelen voor ze een beslissing nemen, maar zelfs daarna gaan ze nog door.
- De mensen hebben de indruk dat alle mandatarissen alleen maar hun zakken vullen en meeheulen met de rijken.
Of gaan we ons engageren in een nieuw debat over ons leven en onze samenleving? Gaan we onze verantwoordelijkheid opnemen en ons engageren in het politieke debat? Gaan we opnieuw dromen van een betere wereld en niet alleen van een rijkere IK?
Willen we nog langer geregeerd worden door deze politici?
Wij moeten van onze politici opnieuw wijsheid in de politiek eisen. Wat houdt ons tegen om werk te maken van een samenleving waar beslissingen door de burger genomen worden? De samenleving besturen, dat doen we best samen! Transparantie van bestuur en openbaarheid van het debat en de agenda in de wetgevende vergaderingen is essentieel.
Zoals David van Reybrouck schrijft moet elk politiek systeem een evenwicht vinden tussen efficiëntie en legitimiteit.
Efficiëntie betekent: kan de overheid snel oplossingen vinden voor problemen die zich voordoen?
Legitimiteit betekent: zijn de burgers tevreden met de voorgestelde oplossingen? Elke democratie streeft uiteraard naar een evenwicht tussen die twee criteria.
Terill Bouricius, een Amerikaans onderzoeker, is er van overtuigd dat loting in plaats van verkiezing een nieuwe impuls kan geven aan de democratie. Hij ging op zoek naar een systeem dat dit ideaal met de praktijk zou verzoenen. Hij bestudeerde het systeem van de Atheense democratie en vroeg zich af hoe hij dit kan toepassen op onze democratie. In het Atheense systeem was er al sprake van de scheiding der machten. Door te werken met meerdere gelote lichamen zorgde Bouricius voor meer legitimiteit en meer efficiëntie.
Geef de politiek terug aan de burger
Sarah Van Liefferinge (rebel with a cause since 1981) stelt dat opiniemakers om een nieuwe politiek vragen, maar ze vindt dat deze al bestaat: “Overal om ons heen borrelen de aanzetten tot vernieuwing: codewoorden zijn zelfbeschikkingsrecht en solidariteit, vertrouwen en verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en duurzaamheid. De toekomst groeit van onderuit door zelfbewuste burgers die het heft in eigen handen nemen. Deze mensen handelen inderdaad uit onvrede met de huidige politieke klasse en hun gebrek aan visie en inspiratie.”
Er zijn inderdaad meer en meer zelfbewuste burgers, maar ze zijn niet georganiseerd, waardoor ze voorlopig weinig invloed hebben op de politiek en druk kunnen uitoefenen. Al die kleine groepjes moeten zich verenigen rond een nieuwe droom over een nieuwe maatschappij. Laat ons even kijken naar nieuwe ideeën gericht op de toekomst van onze jongeren.