Wat is zingeving?
Zingeving betekent het zoeken naar de zin, de bedoeling of het doel van het leven of van grote gebeurtenissen in het leven, of het trachten dit doel zelf te scheppen. Het woord zelf suggereert dat dit een actief proces is, wat erop wijst dat de zin van enig voorval geen vanzelfsprekendheid is. Zingeving kan gebaseerd zijn op verschillende elementen, waaronder geloof, rede of logos en esthetiek. De geschiedenis van de zingeving is mogelijk even oud als de mensheid zelf.
De filosoof Friedrich Nietzsche vat het wegvallen van de zin samen in de stelling “God is dood”. De dood van God verwijst hier naar het wegvallen van het grote kader waarbinnen men de fenomenen op aarde kan plaatsen. Als er geen god meer is om alle gebeurtenissen van zin te voorzien, dan lijkt men te vervallen in een soort nihilisme waarin alles zijn waarde verliest. Nihilisme in nietzscheaanse zin is het punt van totale onverschilligheid waar de christelijke traditie instort.
Als ik rondkijk geloof ik echt dat het NU zover is. Is dit wat we willen? Moeten we niet komen tot een universeel waarden-systeem, los van de religies? De meeste mensen hebben een leidraad nodig om hun leven op orde te houden.
“We leven in een tijdperk waarin onnodige dingen onze enige behoeften zijn.”
Oscar Wilde – Iers schrijver 1854-1900
In het boek ‘Vlaanderen 2055’ van Jonathan Holslag vindt ik een visie waarmee ik kan leven, die ik graag in de praktijk zou toegepast zien, al vraagt ik me af hoe dat dan moet gebeuren.
“Geluk is meer dan genot. Als ik er de talrijke studies over geluk op na lees, dan kom ik tot de volgende conclusie: mensen laten zich afglijden in een situatie van passief genot, maar stiekem hunkeren ze steeds naar een hoger doel. Dat kan gaan om kinderen, een voetbalclub of een godsdienst. Genot wordt pas geluk als het betekenis krijgt. Voor die betekenis zijn we afhankelijk van anderen.”
Jonathan Holslag (Sint-Niklaas, 15 juni 1981), Belgische politicoloog en Chinakenner.
Om de menselijke behoeften samen te vatten kan men een heel eenvoudig antwoord geven: OVERLEEF. Echte vreugde en echt geluk zijn waardevol. Maar vreugde en geluk zijn onbereikbaar als we er niet in slagen om te overleven. En proberen te overleven in een chaotische, oneerlijke en over het geheel genomen nogal immorele samenleving, is moeilijk. Iedereen probeert, individueel of als groep, met zoveel mogelijk plezier en zo min mogelijk narigheid door het leven te gaan. Maar ons eigen overleven kan worden bedreigd door slecht gedrag van anderen om ons heen. Ons eigen geluk kan omslaan in verdriet en ellende door de oneerlijkheid of het wangedrag van anderen.
Je kunt je vast wel momenten voor de geest halen waarin zoiets ook werkelijk is gebeurd. Als ons dergelijke dingen overkomen, vermindert dat onze levenskansen en verstoort dat ons geluk. Je bent belangrijk voor andere mensen. Er wordt naar je geluisterd. Je kunt invloed uitoefenen op anderen. Of de mensen die je persoonlijk kent al of niet gelukkig zijn, is voor jou een belangrijk punt. Hoewel niemand kan garanderen dat een ander gelukkig zal worden, kunnen de kansen van anderen om voort te bestaan en een gelukkig leven te leiden, wel worden vergroot. En wanneer hun kansen groter worden, zijn ook jouw kansen groter.